5 sty 2014
Tablet na maturze? Dlaczego nie! Wystartował projekt Heweliusz
Witajcie! Jestem web developerem (wybaczcie, jeżeli ten wstęp brzmi jak auto-prezentacja na spotkaniu grupy AA). Strona, na której się znajdujecie to moje najnowsze dziecko, które z dumą Wam przedstawiam. "Wychowywałem" je przez ostatnie miesiące od momentu poczęcia w pewne słoneczne popołudnie. Stwierdziłem wtedy, że warto byłoby zrobić coś pożytecznego w sferze elektronicznej edukacji przyszłych pokoleń zamiast kolejnej bezsensownej aplikacji na Fejsa lub strony ze śmiesznymi obrazkami.
Pamiętam, że w czasach, gdy do Internetu wdzwaniało się przez modem uczęszczałem do liceum ogólnokształcącego. Z racji tego, że była to klasa mat-fiz, jednym z najczęściej wykorzystywanych przeze mnie podręczników były tablice matematyczne. Korzystałem wtedy z tablic w opracowaniu Alicji Cewe, Haliny Nahorskiej i Ireny Pance. Okazuje się, że przetrwały one do dzisiaj, co zupełnie mnie nie dziwi, bo jest to wyśmienita pozycja. Dziwi mnie natomiast to, że w polskim Internecie nie ma fajnych elektronicznych tablic matematycznych. To co pojawia się w Google to jakieś koszmarne potworki sprzed 5 czy 10 lat. Postanowiłem wyjść na przeciw tej sytuacji i stworzyć e-tablice z prawdziwego zdarzenia.
Okazuje się, że Centralna Komisja Egzaminacyjna (organ nadzorujący matury) publikuje na swoich stronach oficjalne materiały pomocnicze, z których można korzystać podczas egzaminu dojrzałości. Są tam m.in. pliki PDF z tablicami matematycznymi, fizycznymi i chemicznymi, które można sobie wydrukować i używać. Jest to w sumie wygodne jednak format PDF pozostawia pewien niedosyt. Postanowiłem dokonać "translacji" tych materiałów do bardziej przyjaźniejszych formatów webowych, tak aby można było z nich korzystać w przeglądarce. Kto wie, może za kilkanaście lat maturzyści będą pisać maturę na tablecie własnie wewnątrz przeglądarki internetowej? Tak własnie narodził się pomysł na Heweliusza.
Źródłem danych dla Heweliusz są w pełni walidujące się pliki w formacie EPUB 3.0. Pliki EPUB to w dużym skrócie zzipowane do postaci jednego archiwum pliki HTML i media składające się na publikację. Można parsować je programowo ze względu na rygory formatu EPUB (m.in. każda publikacja ma swój manifest, czyli plik opisujący jej elementy składowe, pliki HTML muszą być poprawnymi dokumentami XML itp.). Najbardziej pracochłonne podczas prac nad serwisem było oczywiście stworzenie plików EPUB. Była to iście benedyktyńska robota, gdyż robiłem to ręcznie w edytorze tekstu chcąc mieć pełną kontrolę nad poprawnym markup-em publikacji. Wymagało to napisania od zera wszystkich wzorów matematyczno-fizycznych w MathML i stworzenia wektorowych ilustracji do zagadnień. Było to spore i czasochłonne wyzwanie. Na szczęście zakończyło się sukcesem! Tak przygotowane pliki źródłowe są parsowane przez backend w PHP i prezentowane w przeglądarce. Można powiedzieć, że część PHP-owa pełni rolę prostego webowego czytnika EPUB :)
To co widać na dzień publikacji tego wpisu to wczesna wersja beta, testowana w Google Chrome i Mozilla Firefox. Wiele rzeczy jest w planach (responsywność, wersja wysoko-kontrastowa dla słabo widzących, wersja do druku). Jeśli ktoś z Was miałby ochotę pomóc - zapraszam (email w stopce). W niedługim czasie źródłowe pliki EPUB pojawią się na GitHubie i każdy będzie mógł brać udział w tworzeniu/poprawianiu treści tablic, zgodnie z tym co publikuje CKE corocznie.
Na zakończenie pewna refleksja. Wiedza powinna być dobrem wspólnym dostępnym dla wszystkich, niezależnie od stanu ich portela. Sytuacja, w której co roku rodzice uczniów są zmuszeni wymieniać cały asortyment podręczników jest chora. Fajnie byłoby, gdyby uczniowie nie musieli dźwigać ciężkich książek w tornistrze i mogli mieć dostęp do wszystkich potrzebnych im materiałów edukacyjnych całkowicie za darmo w Internecie.